دوسخن گرانبها

شعری از استاد غلامشاهی

به نام حضرت دوست
قاتل
هر روز
بی خیال
قاتل
می رود و می آید با تیغ و با کمان،باطناب دار،آرام و باوقار
و چه بی پناهم من.
قومی نه،دوستی نه.داروغه وگزمه ای نه.
قانون و محکمه ای نه.
یک بار نمی کُشد،راحتم کند
وین قصّه هرروز
تکرار می شود،
بی آن که یکی بپرسد:جرمش چیست؟
و آخرین بار
فردا
دوباره:
بر چوبه ی دار،
با تیر نگاه تیرباران خواهم شد؛
جان خواهم داد.
خدا کند پس فردا
جاده ی قبرستان
خالی از پچ پچ آنان باشد،
که تماشاگر قتلم بودند
و حتی
آخ نگفتند یک بار.                                                      صمدغلامشاهی

20مهر ماه روز بزرگداشت حضرت حافظ

خواجه شمس الدین محمد شیرازی شاعر و حافظ قرآن، متخلص به حافظ و معروف به لسان الغیب از بزرگترین شاعران غزل سرای ایران و جهان به شمار می رود. حافظ را نمی توان از سنخ شاعران تک بعدی و تک ساحتی محسوب و تفکر شاعرانه اش را تنها به یک وجه خالص تفسیر و تاویل کرد.
شعر حافظ دارای ابعاد گوناگون و متنوع سرشار از راز و رمز و پرسش از حقیقت هستی است.
صبحدم از عرش می آمد خروشی، عشق گفت
قدسیان گویی که شعر حافظ از بر می کنند
خواجه شمس الدین محمدبن محمد حافظ شیرازی، از بزرگترین شاعران نغزگوی ادبیات فارسی است. حافظ در اوایل قرن هشتم ه‍.ق- حدود سال 727- در شیراز دیده به جهان گشود. پدرش بهاءالدین، بازرگان و مادرش اهل کازرون بود. پس از مرگ پدر، شمس الدین کوچک نزد مادرش ماند و در سنین نوجوانی به شغل نانوایی پرداخت. در همین دوران به کسب علم و دانش علاقه مند شد و به درس و مدرسه پرداخت. بعد از تحصیل علوم، زندگی او تغییر کرد و در جرگه طالبان علم درآمد و مجالس درس علمای بزرگ شیراز را درس کرد. او به تحقیق و مطالعه کتابهای بزرگان آن روزگار- از قبیل کشاف زمخشری، مطالع الانظار قاضی بیضاوی و مفتاح العلوم سکاکی و امثال آنها- پرداخت. همچنین در مجالس درس قوام الدین ابوالبقاء عبدالله بن محمود بن حسن اصفهانی شیرازی نیز حضور داشت.
حافظ- همچنانکه از تخلص او برمی آید- قرآن را از حفظ داشت و به چهارده شکل (قراآت هفتگانه) می خواند. حافظ دارای زن و فرزندان بود. در غزلیاتش به مرگ یکی از فرزندانش اشاره کرده است:
دلا دیدی که آن فرزانه فرزند
چه دید اندر خم این طاق رنگین؟
به جای لوح سیمین در کنارش
فلک بر سر نهادش لوح سیمین
حافظ به سفر علاقه ای نداشت و چون دلبستگی خاصی به شیراز داشت تقریبا تا آخر عمر از شیراز خارج نشد و تنها یکبار به شهر یزد سفر کرد ولی به خاطر ملالت از یزد و یزدیان به شیراز بازگشت:
دلم از وحشت  زندان سکندر بگرفت
رخت بربندم و تا ملک سلیمان بروم 

عید غدیر خم مبارک باد

نامهای پنجاه گانه غدیر

هر نامی از این نامها دری تازه از قلعه بلند غدیر بر ما می‏ گشاید چرا که اسلام بر برگزیدن نامی برای زمان یا مکان و یا هر چیز دیگر، خصوصیا ت مسمی را در نظر داشته و به جنبه‏ ها و زوایای آن توجه کرده است

نامها به سهولت در ذهنها جای می‌گیرند و به راحتی معانی بلند را منتقل می‌کنند به همین دلیل و دلایل دیگر، نامگذاری روزها و یا هفته‌ها

 یکی از شیوه‌های تبلیغاتی مثبت و منفی شده است و مطرح شدن و رواج پیدا کردن ارزشها یا ضد ارزشها را در پی دارد.

روز مادر، روز کارگر، روز پاسدار، روز جانباز و روز بهره ‌وری و هفته دولت و ... نمونه‌های شایسته‌ای از نامگذاری روزها و هفته‌ها در جامعه ما هستند

. روز جهانی مستضعفین، روز جهانی قدس، روز آب، روز غذا و ... هم روزهایی است که در سطح جهانی مطرح هستند و برخی از آنها به برکت

انقلاب اسلامی مطرح شده‌اند اسلام هزار و چهارصد سال پیش، از این شیوه برای القای اندیشه‌های نورانی خود و تثبیت آرمانهای مقدس الهی،

 بهره گرفته است.

اسلام علاوه بر این که برای برخی از روزها اسمهای خاصی مانند عید قربان، عید فطر، روز عرفه و ... برگزیده بر همه این روزها نام ایام الله نهاده است

 تا عظمت و قداست این روزها هر چه بیشتر در ذهن و دل مؤمنان، نقش بسته و موجب تذکر و تنبه آنان گردد.

یکی از روزهایی که در اسلام برای تعظیم آن، از شیوه نامگذاری بهره گرفته شده «غدیر» است. ویژگی غدیر این است که نامهای گوناگونی

برای آن قرار داده شده

و این خود عظمت این روز را نسبت به روزهای دیگر نشان می‌دهد.

نامهای روز غدیر، از اسرار و ابعاد این روز پرده برمی‌دارند. هر نامی از این نامها دری تازه از قلعه بلند غدیر بر ما می‌گشاید چرا که اسلام بر

 برگزیدن نامی برای زمان یا مکان و یا هر چیز دیگر، خصوصیات مسمی را در نظر داشته و به جنبه‌ها و زوایای آن توجه کرده است. از این

روی شناختن و شناساندن نامهای روز غدیر یک ضرورت است. با این کار تصویری روشن از این روز در ذهن و دل نقش بسته و بیش از پیش

این روز بزرگ را می‌شناساند.

شایسته است نامهای غدیر را با بهترین شکل و زیباترین خط بنویسیم و محافل جشن و سرور عید غدیر را با آن، معنی و روحی تازه ببخشیم.
آنچه در زیر می‌آید پنجاه نام و یا صفت برای روز غدیر است که از روایات برگرفته‌ شده است:

1 ـ بزرگترین عید خدا؛ «عیدالله الاکبر» (1)

2 ـ روز گشایش؛ «یوم وقوع الفرج» (2)

3 ـ روز خشنودی پروردگار؛ «یوم مرضاة الرحمن» (3)

4 ـ روز زبونی شیطان؛ «یوم مرغمة الشیطان» (4)

5 ـ روز مشعل فروزان دین؛ «یوم منار الدین» (5)  

غدیر خم

واقعه غدیر خم

پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله و سلم در سال دهم هجرت براى انجام فریضه وتعلیم مراسم حج‏ به مکه عزیمت کرد. این بار انجام این فریضه با آخرین سال عمر پیامبر عزیز مصادف شد و از این جهت آن را «حجة الوداع‏» نامیدند. افرادى که به شوق همسفرى ویا آموختن مراسم حج همراه آن حضرت بودند تا صد وبیست هزار تخمین زده شده‏اند.

مراسم حج ‏به پایان رسید وپیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم راه مدینه را،در حالى که گروهى انبوه او را بدرقه میکردند وجز کسانى که در مکه به او پیوسته بودند همگى در رکاب او بودند، در پیش گرفت. چون کاروان به پهنه بى آبى به نام «غدیر خم‏» رسید که در سه میلى «جحفه‏» ⁽¹⁾ قرار دارد، پیک وحى فرود آمد وبه پیامبر فرمان توقف داد. پیامبر نیز دستور داد که همه از حرکت ‏باز ایستند وبازماندگان فرا رسند.

کاروانیان از توقف ناگهانى وبه ظاهر بى موقع پیامبر در این منطقه بى آب، آن هم در نیمروزى گرم که حرارت آفتاب بسیار سوزنده وزمین تفتیده بود، در شگفت ماندند.مردم با خود مى‏گفتند: فرمان بزرگى از جانب خدا رسیده است ودر اهمیت فرمان همین بس که به پیامبر ماموریت داده است که در این وضع نامساعد همه را از حرکت‏باز دارد وفرمان خدا را ابلاغ کند.  

متن سخنان استاد نعمت الله درتاج در همایش شعر وقلم

واکاوی علل جنگ ایران و عراق

الف = ریشه های تاریخی = با ظهور دولت شیعی در کنار دولت کاملا سنی عثمانی اندیشه های مذهبی اختلاف بین دو دولت ابران و عثمانی بروز کرد.از انجایی که یکی از موارد اختلاف ایران و عثمانی سرزمین عراق بود ه  و این سر زمین جزء قلمرو عثمانی محسوب میشد ، وجود بقاء متبرکه شیعیان در عراق بر اختلافات میان دو کشور ایران و عثمانی افزود.اما سرانجام با قراردادهای متعددی عراق به عثمانی واگذار گردید ، ولی مهمترین مورد اختلاف بحث خرمشهر و سواحل اروندرود   وبقاء متبرکه  به قوت خود باقی ماند.اما پس از انکه عراق در 1920 میلادی مستقل شد اختلافات جدیدی میان ایران و عراق بروز کرد که  از جمله میتوان به حضور روحانیون شیعه در عراق  اشاره کرد که،با انتشار افکار شیعی در میان شیعیان عراق برای دولت این کشور حساسیت برانگیز شد.کم کم مسائل دیگری مانند تجزیه خوزستان توسط عراق به تحریک انگلستان و همچنین تحریک کردهای مقیم ایران در مرز مشترک دو کشور توسط دولت عراق زمینه بروز اختلافات مرزی روز به روز  افزایش یافت. 

عید قربان، روز ذبح نفس با تیغ تقوا است

                                        
             

** آغازی بر یک پایان
عید قربان، تنهاروزی از بی شماری ایام نیست تا در تعیّن یک نامْ معنا، در قاموس واژه های یک قومْ توضیح، و در فرهنگ یک آیینْ تفسیر شود. این روزْ روایت اوج مند زیباترین حکایت عشق آسمانیِ یک انسان الهی است. این روز، فرجامِ نیک یک مناسکْ و آغاز یک راه است؛ پایان رنج های سفر، اشک های شوق، تن پوش های برابری، درس های برادری، بارقه های رحمت، لحظه های خاکْ ساری، هنگامه های برائت، و آغاز راهی است برای حفظ همه این ره یافت ها، فصلی برای همه این شکفتن ها و ترنّمی برای آفریده شدن دوباره. عید قربان، عید بشارت های الهی و روزی برای باز یافتن خودِ گم شده انسان است .  

بررسی دل در کلام شاعران

   اَلَّذینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئن قُلُوبهم بِذِکْرِالِله الا بذکر اللّه تطمئن القلوب ;آنان که به خدا ایمان آورده و دلهاشان به یاد خدا

 آرام می گیرد ;آگاه باشید که تنها یاد خدا آرامبخش دلهاست.(سوره رعد، آیه 28)

مقوله شناخت دل در همه زمان ها برای همه انسان ها به خصوص شاعران وعارفان ازجایگاه خاصی برخوردار بوده به طوری که دراشعار ونوشته های خود به این مهم پرداخته اند وآن راتنها راه آرامش جسم وراهی جهت رسیدن به خدا وسعادت ابدی دانسته اند به این دلیل که دل را شاه وجسم را سرزمین وقلمرو شاهانه آن می دانند.

غزالی می گوید:« بدان که تن مملکت دل است.واندر این مملکت. دل را لشکرهای مختلف است وجمله این لشکرها همه به فرمان دلند عقل وزیر دل است وچون دل قدرت تفکر را فرمان دهد بیندیشد. پس عقل خادم دل است.» باید بپذیریم که انسان عاشق  دنیا را از منظر دل می نگرد وانسان اندیشمند عقل را عمود خیمه نگرش خویش قرار می دهد  با این وصف هم می توان عاشق بود وهم عاقل زیرا می توان عقل را به کار بست وهم از دل وام گرفت .درمیا ن فرزندان آدم بعضی تنها احساسی وعاشقند وبرخی هم گوش به فرمان عقلند وعاقل  دراین میان کسانی  هستند که از دل وام گرفتند وعقل را به کار بردند  هم عاشق شدند وهم عاقل  که شاعران وعارفا ن به جهت دل  عاشق  وعقل  عاقل خود پیروز این میدان هستند.  به دلیل جایگاه خاص این تافته جدا بافته آدمی که مورد توجه خاص خداوندگار هستی قرار گرفته است .واثری که در شاعر شدن شاعران وعارف شدن عارفان وعاشق شدن عاشقان داشت ودارد .وهر کدام به نحوی باآن دلبری ودلداری کردندگذری کوتاه در گلستان سخن این باغبانان معرفت زدیم وگلبرگ هایی ازاین باغ رادرباب دل چیدیم

 تعریف دل و قلب

دل را در لغت به معانی مختلفی از جمله قلب، فؤاد، خاطر، ضمیر، جان و روان تعریف کرده اند و قلب را جسمی دانسته اند، گوشتی و واقع در جوف سینه که آلت اصلی و مبدأ دوران خون است.0(دهخدا:«دل»)

ودر اصطلاح از معنی لغوی اوج گرفته وپروازی بسیار بزرگ دارد . جایی کلبه غم وشادی نام دارد وجایی کلبه عشق زمانی آن را تکه گوشتی که زود رنجیده خاطرمی گردد می نامند. وگاهی آن را جایگاه پرواز به سوی حرم حضرت دوست خواندند . به هرصورت دل دل است زیرا  

آتش عشق

یا باسط

ای درویش! عشق، آتشی است که در عاشق می‌افتد و موضع این آتش، دل است و این آتش از راه چشم به دل می‌آید و در دل وطن می‌سازد.

گر دل نبود کجا وطن سازد عشق     ور عشق نباشد به چه کار آید دل

و شعله این آتش به جمله اعضا می‌رسد و به تدریج، اندرون عاشق را می‌سوزاند و پاک و صافی می‌گرداند تا دل عاشق چنان نازک و لطیف می‌شود، که تحمل دیدار معشوق نمی‌تواند کرد از غایت نازکی و لطافت؛ و خوف آن است که به تجلّی معشوق، نیست گردد و موسی «علیه الصلوة و السلام» درین مقام بود که چون دیدار خواست، حق تعالی فرمود که «لَنْ تَرانِی» مرا نتوانی دید، نفرمود که من خود را به تو نمی‌نمایم.

ای درویش! درین مقام است که عاشق فراق را بر وصال ترجیح می‌نهد و از فراق، راحت و آسایش بیش می‌یابد و همه روز، به اندرون با معشوق می‌گوید و از معشوق می‌شنود و معشوق گاهی به لطفش می‌نوازد و آن ساعت عاشق در بسط است و گاهی به قهرش می‌گدازد، و آن ساعت عاشق در قبض است و کسانی که حاضر باشند، این بسط و قبض عاشق را می‌بینند، و نمی‌دانند که سبب آن بسط و قبضِ آن عاشق چیست.